اجباری شدن وکالت به نفع مردم است
علی بهادری جهرمی؛ حقوقدان و عضو‌هیات علمی دانشگاه:
یقینا اجباری شدن وکالت به نفع مردم است به شرطی که تدبیری برای بار مالی این موضوع داشته باشیم.
به عنوان حقوقدان مدعی هستیم که اجباری شدن وکالت ضروری است ولی نمی توانیم مردم را وادار به پرداخت هزینه آن کنیم.
دو راهکار اجمالی برای حرکت به سمت اجباری شدن وکالت وجود دارد؛ توسعه طرح‌های بیمه‌های معاضدت قضایی که متاسفانه در ایران اساسا در این زمینه تجربه‌ای وجود ندارد، یکی از این راهکارها است.
اعلام می کنیم اگر بیمه مرکزی یا هر یک از نهادهای بیمه‌گر بخواهند در زمینه معاضدت قضایی و خدمات حقوقی ورود کنند، مرکز وکلا در همه نقاط کشور چه در حوزه‌های داخلی و چه در دعاوی بین المللی، کل خدمات حقوقی قضایی را تامین کند.
کمبود ظرفیت برای ارائه خدمات معاضدت قضایی وجود ندارد اما یک نهاد بیمه‌گر باید زیرساخت‌های بیمه‌ای این موضوع را فراهم کند تا فشار مالی به مردم وارد نشود.
بستر بیمه‌های معاضدت قضایی به شیوه حاکمیتی نیز می تواند فراهم شود و بخشی از این موضوع توسط دولت سرمایه گذاری شود که البته ضرورت هم دارد.
راهکار دیگر این است که اجباری شدن وکالت با در نظر گرفتن سقف حق الوکاله از دعاوی مهمتر آغاز شود، البته اکنون هم در دادگاه های کیفری یک که موضوع آن سلب حیات و حکم آن حبس ابد است، وقتی متهم وکیل ندارد باید اجباراً طبق قانون از وکیل تسخیری یا معاضدتی برای دفاع از متهم استفاده شود.
هرخانواده یک وکیل
نه تنها امکان و ظرفیت برای اجرای طرح «وکیل خانواده» وجود دارد، بلکه این موضوع یک ضرورت است؛ زیرا مردم از اطاله دادرسی رنج می برند و دستگاه قضایی هم از تعداد زیاد پرونده ها و اطاله دادرسی آزرده است و یکی از اساسی ترین و مبنایی ترین وجود این مشکلات، نداشتن وکیل خانواده است.
هر خانواده باید یک وکیل یا مشاور حقوقی به طور همیشگی در کنار خود داشته باشد و بیاموزد که ممکن است یک روز نسبت به تک تک اعمال و رفتارهایش با نگاه حقوقی نگریسته شود و به خاطر یک اقدام، بازخواست یا خسارات جبران ناپذیری متحمل شود.
مردم باید یاد بگیرند که پای هیچ قرارداد و متنی را بدون مشورت با وکیل امضا نکنند.
اصطلاح «پیشگیری بهتر از درمان» در حوزه پزشکی نهادینه شده است و این اصطلاح باید در زمینه مسائل حقوقی نیز مورد توجه قرار گیرد.
«وکیل خانواده» از بروز بسیاری از مشکلات حقوقی قضایی پیشگیری می کند و اگر هم مشکلی رخ دهد چون اشراف کافی نسبت به موضوع از قبل وجود دارد، رفع مشکل آسان تر می شود.
طرح «هر مسجد یک حقوقدان»
طرح ارائه خدمات و مشاوره حقوقی در مساجد از سوی بسیج حقوقدانان اجرا شد و سال گذشته رئیس قوه قضاییه از این طرح حمایت کردند.
این طرح بیشتر در زمینه آموزش های همگانی حقوق و حقوق شهروندی کمک می کند و به مردم مشاوره حقوقی هم ارائه می دهد.
بیش از هزار وکیل در این طرح ثبت‌نام کردند و اسامی وکلا به بسیج ارائه شد و موضوع با همکاری مراکز استانی در حال اجرا است.
استان البرز، یزد، کرمان و هرمزگان در طرح «هر مسجد یک حقوقدان» موفق عمل کرده‌اند.
